} catch (e) { console.error('Custom Theme JS Code: ', e); }

[DAY 24] Σολομόν Νικρίτιν, «Άνθρωπος και Σύννεφο», 1930

Η τάση προς την αναπαράσταση αυτού που δεν μπορεί να αναπαρασταθεί ρεαλιστικά, όπως π.χ. ενός ονείρου, ενός οράματος ή μιας επιθυμίας, αποτέλεσε τη θεματική για μια σειρά έργων της ρωσικής πρωτοπορίας που εξέφραζαν την ταραχή του ανθρώπου μπροστά στο σύμπαν και συχνά αντανακλούν με ποικίλους τρόπους τη σκέψη των θεοσοφιστών ή την ονειρική κατάσταση των συμβολιστών. Μια τέτοια ουράνια πρόκληση αποτυπώνεται στον πίνακα «Άνθρωπος και Σύννεφο» του Σολομόν Νικρίτιν, έργο του 1930, στο οποίο το ουράνιο σύννεφο αιωρείται σαν σανίδα σωτηρίας πάνω από τη μικροσκοπική φιγούρα που στέκει μοναχικά σε μια νησίδα στη μέση του πουθενά. Στο γκρίζο, ανούσιο και νεκρό περιβάλλον, το χρωματιστό σύννεφο, μέσα στο οποίο διαδραματίζονται μικρές ιστορίες, εκφράζει κάθε τι που είναι ευχάριστη ανάμνηση ζωής και κυρίως κάθε προσδοκία για τον επερχόμενο κόσμο. [Σολομόν Νικρίτιν, «Άνθρωπος και Σύννεφο», 1930, λάδι σε μουσαμά, MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη]

[DAY 34] Σωκράτης Ιορδανίδης, Ανάσταση, μεταπολεμική περίοδος

Ένα Πάσχα διαφορετικό από κάθε άλλο, τόσο μακριά από αυτό της φωτογραφίας. Μια Ανάσταση που αναμένεται φέτος, κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Για να έρθουν πάλι οι αποστάσεις στο φυσικό τους μέγεθος. [Σωκράτης Ιορδανίδης, Ανάσταση, μεταπολεμική περίοδος, ©Αρχείο Σωκράτη Ιορδανίδη, Συλλογή MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης]

[DAY 46],Tania Bohuslavska, Gala's Music, 2017

Το άγγιγμα είναι μια απο τις πρώτες αισθήσεις που βιώνουμε ακόμη και ως έμβρυα μέσα στην μήτρα, ενω στη συνέχεια αποτελεί το μέσο γνωριμίας μας με τον κόσμο. Είναι αδιαπραγμάτευτα ζωτικής σημασίας, μια έμφυτη ανάγκη και μια πρωταρχική λειτουργία άρρηκτα συνυφασμένη με την αντίληψη, ένας άλλος τρόπος όρασης . Ενεργοποιώντας συναισθήματα αγάπης, καθησυχασμού, τρυφερότητας, στήριξης και ενσυναίσθησης το άγγιγμα αποτελεί έναν απο τους πιο θεμελιώδεις δείκτες επικοινωνίας. Ωστόσο, η χειρονομία της επαφής πολλές φορές περιορίζεται ή απαγορευεται, επ’ αόριστον διακόπτεται ή για κάποιο χρονικό διάστημα αναβάλλεται. Κατά τον Βρετανό ποιητή John Keats, όμως , «το άγγιγμα έχει μνήμη» καθώς πάνω στο σώμα, το οποίο είναι δεξαμένη γνώσεων και βιωμάτων, αποτυπώνονται οι βαθύτερες ιστορίες μας. Ακόμη και όταν αυτό απουσιάζει, τα σημάδια και οι αναμνήσεις που αφήνει, μένουν ανθεκτικά και ανυπέρβλητα μέσα στο χρόνο. Το βίντεο της Tania Bohuslavska που παρουσιάστηκε στο 2ο Thessaloniki Queer Arts Festival τον Ιούνιο του 2019 στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, υμνεί την ιεροτελεστία της επαφής και τα συναισθήματα που εγείρει. [Tania Bohuslavska, Gala's Music, 2017, βίντεο, 05:28 λεπτά]

[DAY 38] Αθανασοπούλου Λένα, Extended Memory I, 2009

Η Λένα Αθανασοπούλου τεστάρει φωτογραφικά τη μνήμη του τοπίου, στη σειρά Extended Memory. Στήνει το φακό της απέναντι όχι από υπαρκτά τοπία, αλλά απέναντι από εργοστασιακά παραγόμενες εικόνες μιας παραμυθένιας και εξιδανικευμένης φύσης, που βρήκε σε καταστήματα της μιας λίρας γύρω από το Λονδίνο. Κι έτσι, προκύπτουν τοπία αλλόκοσμα, απόκοσμα, όσο και μαγικά. Πρόθεσή της είναι να αντιληφθούμε πόσο διαφορετικό μπορεί να είναι το βλέμμα και η μνήμη μας, ανάλογα με το πού, πότε και πώς στεκόμαστε απέναντι από κάτι που νοσταλγούμε -ακόμη κι αν δεν το έχουμε δει ποτέ. [Αθανασοπούλου Λένα (1979, Ελλάδα) Extended Memory I, 2009 Μικτή τεχνική, Αρχειακό τύπωμα Inkjet 1/3, 68 x 68 εκ. Δωρεά της καλλιτέχνιδας (2010), MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 47][MAY DAY] Ξένια Έντερ, Χωρίς Τίτλο (μοτίβο λουλουδιών), μέσα δεκαετίας 1920

Η Ξένια Έντερ (1895-1955) ήταν μια καλλιτέχνιδα που δόξαζε με το έργο της την φύση. Όπως και τα τρία αδέλφια Μπορίς, Μαρία και Γιούρι, σπούδασε ζωγραφική στην Αγία Πετρούπολη. Κατά τη δεκαετία του 1920 εργάστηκε ως βοηθός έρευνας στο Τμήμα "Οργανικής Παιδείας" του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας στο Λένινγκραντ και πειραματίστηκε με την έννοια του χώρου υπό την επίβλεψη του δασκάλου της Μιχαήλ Ματιούσιν. Το 1924 συμμετείχε στην 14η Μπιενάλε της Βενετίας. Ενδιαφερόταν πολύ για τις οργανικές μορφές, τα χρώματα και το φως και απεικόνιζε τη φύση ως έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο οργανισμό. Της άρεσε να εργάζεται για την δημιουργία διακοσμητικών έργων και χρησιμοποιούσε μοτίβα με οργανικά θέματα. Ένα παράδειγμα της ενασχόλησής της με την διακόσμηση και τον γραφιστικό σχεδιασμό είναι αυτά τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα λουλουδιών που δημιουργούνται με την τεχνική του κολάζ. [Ξένια Έντερ, Χωρίς Τίτλο (μοτίβο λουλουδιών), μέσα δεκαετίας 1920, MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη]

[DAY 37] Άλεξ Μυλωνά, Ήλιος, 1998

Η Άλεξ Μυλωνά αιχμαλωτίζει το κυκλικό σχήμα του ήλιου μέσα σε ένα τετράγωνο πλαίσιο, σε μια σύνθεση που διακρίνεται για την απλότητα και την καθαρότητα της γεωμετρίας της. Η δημιουργός επιθυμεί να τονίσει τη συμβολική διάσταση του θέματός της, να αναφερθεί στις έννοιες της ζωής και της γέννησης, και, παράλληλα, να παραπέμψει στο αγαπημένο της τοπίο, εκείνο των Κυκλάδων. Είναι ο ήλιος που έρχεται να διώξει τα σκοτάδια και τους φόβους, υπόσχεται την ελπίδα μιας καινούργιας ημέρας. Ο ήλιος που συνδέεται με πανάρχαιους μύθους, δοξασίες και κοσμογονίες, θρησκευτικές εκδηλώσεις και φιλοσοφικές θεωρίες, πνευματικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις και επιτεύγματα. [Άλεξ Μυλωνά, Ήλιος, 1998, Αθήνα, μάρμαρο, 77 x 77 x 77 εκ., MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά]

[DAY 41] Vilató Javier, Χωρίς τίτλο, 1948

ο σκοτεινό δωμάτιο και η θέα στη νύχτα έξω από το ανοικτό παράθυρο μεταμορφώνονται από τον Javier Vilató σε ένα σκηνικό ονείρου και φαντασίας. Ο καλλιτέχνης διερεύνησε τις καινοτομίες και τις ανατροπές του κυβισμού με τα παραδοσιακά πρότυπα αναπαράστασης κοντά στο θείο-Πικάσο στο Παρίσι. Τα στιβαρά περιγράμματα και η μονοχρωματική παλέτα συνθέτουν τα αντικείμενα, τα έπιπλα και το χώρο μεταφέροντας ποιητικούς συμβολισμούς για την ανθρώπινη παρουσία ή απουσία. Το σύνορο ανάμεσα στο φανταστικό και τον πραγματικό κόσμο μεταβάλλεται, η ισορροπία της προοπτικής χάνεται και ο χώρος ρέει με την αντιστροφή του νοήματος του μέσα και του έξω. [Vilató Javier (1921-2000, Ισπανία), Χωρίς τίτλο, 1948, Λάδι σε πανί, 41x33 εκ. Δωρεά των Αλέξανδρου και Δωροθέας Ξύδη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (1999), MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / Museum of Contemporary Art-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

Στήβεν Αντωνάκος, Παρεκκλήσι της Ουράνιας Κλίμακας, 1995-99

Το Παρεκκλήσι της Ουράνιας Κλίμακας, το μεγάλης κλίμακας έργο του Στήβεν Αντωνάκου, είναι κατασκευασμένο από σκουριασμένο σίδηρο. Μέσω του ανοίγματος στην οροφή του, το σκοτεινό εσωτερικό είναι εκτεθειμένο στα στοιχεία της φύσης, τη βροχή και τον άνεμο, αλλά κυρίως στον ήλιο που τις ημέρες του καλοκαιριού πυρακτώνει το σίδηρο. Πρόθεση του Αντωνάκου ήταν να διαμορφώσει για τον επισκέπτη μια αποπνικτική ατμόσφαιρα, που ωστόσο, βρίσκει «διέξοδο» στη θέα της σκάλας που υψώνεται πάνω από το άνοιγμα της οροφής και φωτίζεται με νέον ―προξενώντας, εντέλει, μια πνευματική εμπειρία, ένα αίσθημα ανάτασης, υπέρβασης και απελευθέρωσης. [Στήβεν Αντωνάκος, Παρεκκλήσι της Ουράνιας Κλίμακας, 1995-99, σίδηρος, νέον, MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 17] Απόστολος Γεωργίου, «Τρεις και πέντε», 2006

Ίσως και να είναι 1 Απριλίου. Σίγουρα είναι τρεις και πέντε. Ο τίτλος του έργου του Απόστολου Γεωργίου σημαίνει, με σχεδόν αστυνομική ακρίβεια, την ώρα, τον χρόνο. Τον χρόνο, που η ζωγραφική σταματά. Τον χρόνο που μπορεί να υπονοεί είτε την απουσία οποιουδήποτε γεγονότος είτε την παρουσία ενός γεγονότος που εμείς δεν γνωρίζουμε, ακόμη κι αν πρόκειται για ένα έγκλημα. Οι δείκτες αυτού του ρολογιού δημιουργούνται από ανθρώπινα σώματα, τα οποία διαπλέκονται, κουβαλώντας το ένα το άλλο. Σ’ αυτή τη συνθήκη σταθερότητας και ανασφάλειας μαζί, η πραγματικότητα δεν ορίζεται μόνο από τα άτομα και τα γεγονότα, αλλά και από το ψυχολογικό τους βάρος. [Εικόνα: Απόστολος Γεωργίου, «Τρεις και πέντε», 2006, ακρυλικά σε μουσαμά, 260x230 εκ., Δωρεά του καλλιτέχνη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 26] Αβραάμ Παυλίδης, Ορφάνη Αμερισσά, Αγία Άννα, Σκύρος, 15.7.2000

Το έργο του Αβραάμ Παυλίδη εδώ και τρεις δεκαετίες αποτίνει φόρο τιμής στον εγχώριο λαϊκό πολιτισμό, τις ποικίλες εκφάνσεις του και τους χώρους που κατοικεί. Αυτές τις συννεφιασμένες μέρες η δημόσια συζήτηση στράφηκε δίκαια σε ευπαθείς ομάδες όπως, μεταξύ άλλων, οι ηλικιωμένοι. Θα προσφέρει όμως μια αυριανή ηλιόλουστη εποχή την ελάχιστη έγνοια για τους απόμαχους και κάθε ευπαθή ομάδα; Θα γίνει καθημερινή συνείδηση ο σεβασμός για τους ηλικιωμένους, τον πολιτισμό που γέννησαν ή φύλαξαν για τις επόμενες γενιές; [Αβραάμ Παυλίδης, Ορφάνη Αμερισσά, Αγία Άννα, Σκύρος, 15.7.2000, MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης]

[DAY 7] Άλεξ Μυλωνά, Το φιλί (Τιμή στον Μπρανκούζι),1967

Η τέχνη της Άλεξ Μυλωνά κατορθώνει να μετουσιώσει τη συγκίνηση και να μορφοποιήσει τη ζωτική της σχέση της με τον κόσμο, να αγγίξει το μυστικό της ύπαρξης και της γέννησης, της μητρότητας και του έρωτα, να συνδυάσει τους μύθους του αρχαίου ελληνικού κόσμου -τη γέννηση της Αφροδίτης, τον Μινώταυρο και τη Μήδεια- με την πνευματικότητα του Βυζαντίου, να αναζητήσει τις ισορροπίες, να στοχαστεί πάνω στη φύση και στις δυνατότητες της πλαστικής τέχνης, να προτείνει μια νέα διάταξη του χώρου και της επιφάνειας, του ρυθμού και των όγκων, του θετικού και του αρνητικού, του κενού και του πλήρους, της υλικότητας και της φόρμας. [Άλεξ Μυλωνά, Το φιλί (Τιμή στον Μπρανκούζι),1967, Μάρμαρο Πεντέλης, 71x74x19 εκ. MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά]

[DAY 16] Σολομόν Νικρίτιν, από τη σειρά «Αναμνήσεις Πολέμου», περ. 1924

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Ρωσία (1918-1920) βρήκε τον Σολομόν Νικρίτιν να προσπαθεί να δραπετεύσει από την Ουκρανία στη Μόσχα για να επιβιώσει. Τα καταφέρνει και το 1920 εγγράφεται στα Ανώτατα Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ όπου σπουδάζει ζωγραφική. Τα πρώτα του σχέδια καταγράφουν τις τρομακτικές αναμνήσεις του Пολέμου. О Νικρίτιν είπε: «Ό,τι ζωγράφισα είναι γεγονός, πραγματικότητα και αλήθεια. Η στάση κάθε μορφής προήλθε από την εικόνα ενός πραγματικού ανθρώπου... Δεν πρόσθεσα καμία δική μου επινόηση, δεν υπάρχει καμία υπερβολή, καμία αφαίρεση, κανένας συμβολισμός. Όλα αυτά τα είδα με τα μάτια μου, έτσι ακριβώς ήταν». [Σολομόν Νικρίτιν, από τη σειρά «Αναμνήσεις Πολέμου», περ. 1924, MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη]