MOMus - Αρχική

" Do you really believe in ego depletion? "

Some of my best friends never say a word to me....

You can never hold back spring

Safe Space/Προστατευμένο περιβάλλον

"Pandemic Or Not The Dog Has To Go For a Walk"

"χώρος ένα", κυανοτυπία_κολάζ_κλωστές, 45,5 x 31,5 cm, 2020

[DAY 1] Αλέξανδρος Πλωμαρίτης, «49 γρ.», 2020

Πόσο ζυγίζει η ανθρώπινη ελευθερία; Το έχεις σκεφτεί ποτέ; Μήπως σήμερα που καλείσαι να μείνεις σπίτι; Κι όμως, είναι διαχρονικό ερώτημα, που μπορεί να έχει διαφορετική απάντηση σε κάθε συνθήκη, έκτακτη ή μη, «κανονική» ή μη, ατομική ή συλλογική. Ο Αλέξανδρος Πλωμαρίτης στο έργο του, με τη συμμετοχή κρατούμενων-εκπαιδευόμενων του 3ου ΣΔΕ - Φυλακές Διαβατών - Θεσσαλονίκη, ζυγίζει κυριολεκτικά τις φωτογραφίες Polaroid που έβγαλαν όλοι μαζί σε μια περφόρμανς για την κάμερα και δίνει μια απάντηση με τον τίτλο του έργου: Αλέξανδρος Πλωμαρίτης, «49 γρ.», 2020, ζυγαριά, φωτογραφίες Polaroid. [Από την έκθεση «Τίμιοι παράνομοι - Πρόσωπο. Ελευθερία. Σιωπή» στο MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών]

[DAY 27] Mανέτας Μίλτος (1964, Ελλάδα), Καλώδια (Togetherness), 2009

Η ζωγραφική του Μίλτου Μανέτα αναδεικνύει τη δυναμική της διαδικτυακής τεχνολογίας, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '90. Διαχρονικά κατορθώνει να μνημειώνει αντικείμενα και υλικά του τεχνολογικού μικρόσκοσμου που ενίοτε δεν τα πολυπροσέχουμε, άλλοτε τα θεωρούμε ευτελή ή συχνά προσπαθούμε να τα κρύβουμε, όπως π.χ. τα καλώδια. Ωστόσο, τα μικροσκοπικά τους σύρματα, πλεγμένα το ένα γύρω από το άλλο, είναι όχι τόποι, πομποί ή δέκτες, αλλά γέφυρες χάρη στις οποίες κυκλοφορούν, διοχετεύονται και επικοινωνούν μηχανικά φορτία κάθε τύπου, φορτία που μας κρατούν μαζί, μεταφέροντας ακούραστα ήχο, εικόνα, πληροφορία, ενέργεια και φως. [Mανέτας Μίλτος (1964, Ελλάδα), Καλώδια (Togetherness), 2009, Λάδι σε καμβά Δωρεά του καλλιτέχνη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 9] Καζιμίρ Μαλέβιτς, Μαύρο Ορθογώνιο, 1915

Στη συλλογή Κωστάκη του MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης βρίσκεται ένα μικρό «Μαύρο Ορθογώνιο». Όταν το έργο αυτό αναλύθηκε από τη συντηρήτρια Μαρία Κόκκορη, η ακτινογραφία αποκάλυψε ίχνη άλλου παλαιότερου ζωγραφικού πίνακα από κάτω. Πρόκειται για μέρος ζωγραφικού πίνακα με τον τίτλο «Πόλεμος» (1914) που αναπαριστά την εικόνα ενός αλόγου με τις λέξεις «Βερολίνο», «Πόλεμος», «Δόντια», «Πλάνη», «Πίνακας» και «Προσομοίωση» (συλλογή Χαρτζίεφ, Μουσείο Στέντελικ, Άμστερνταμ) για τον οποίο αποτελεί σαφέστατα προσχέδιο. Όπως επισημαίνει η Κόκκορη, δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου σκόνη μεταξύ των δύο χρωστικών στρωμάτων, που σημαίνει ότι ο Μαλέβιτς φιλοτέχνησε το σουπρεματιστικό «Ορθογώνιο» αμέσως μετά τον παλαιότερο πίνακα που υπήρχε από κάτω, γεγονός που καθιστά αυτό το μικρό έργο ένα από τα πρώτα έργα σουπρεματιστικής ζωγραφικής και μας οδηγεί με ασφάλεια να το χρονολογήσουμε από το 1915. [Καζιμίρ Μαλέβιτς, Μαύρο Ορθογώνιο, 1915 [και η αναφορά του στον Πόλεμο] Λάδι σε μουσαμά, 17 x 24, MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη]

[DAY 18] Άλεξ Μυλωνά, Κυκλάδες ΙΙ, 1984

«Το άσπρο μάρμαρο των Λατομείων Διονύσου είναι το υλικό που μεταχειρίζομαι και με εκφράζει σήμερα. Απέριττο, ζωντανό, λαμπερό, έχει την αυτοτέλειά του. Τα πολύπλοκα σχήματα δεν του ταιριάζουν. Θα έκρυβαν την ομορφιά του. Ξεκάθαρες απλές γραμμές όπως το τετράγωνο, ο κύκλος, το ημικύκλιο, τα παραλληλόγραμμα, είναι φόρμες, «σύμβολα» από καταβολής κόσμου. Στη δουλειά μου αυτή, όπως και άλλοτε, πρωταρχικό ρόλο παίζει η σύνθεση. Το ένστικτο υπήρξε πάντα η κινητήρια δύναμη». Άλεξ Μυλωνά, 1986 [Άλεξ Μυλωνά, Κυκλάδες ΙΙ, 1984, Μάρμαρο, 105x90x30 εκ., MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά]

[DAY 8] λεπτομέρεια του έργου της Μαίρης Ζυγούρη, «Oι Frankestein και οι Νύφες του Frankestein των Διαβατών»

Η ομάδα κρατούμενων-εκπαιδευόμενων του 3ου ΣΔΕ - Φυλακές Διαβατών - Θεσσαλονίκη με τους οποίους δούλεψε η Μαίρη Ζυγούρη «έφτιαξαν» τον Nasieet ή Νεκτάριο (ακρωνύμιο από τα ονόματα των μελών της ομάδας. Είναι 70 ετών, από το άθροισμα του χρόνου ποινής όλων τους. Μιλάει αλβανικά, ποντιακά, αραβικά και Ibdo. Του άρεσαν τα γρήγορα αμάξια και το ποδόσφαιρο. Το όνειρό του ήταν να σπουδάσει δικηγόρος. Ήθελε να βοηθήσει τους ανθρώπους. Δεν ήθελε την αδικία. Οι κρατούμενοι έτσι τον φαντάστηκαν, να κρατάει ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα, μωβ και κόκκινα. [Εικόνα: λεπτομέρεια του έργου της Μαίρης Ζυγούρη, «Oι Frankestein και οι Νύφες του Frankestein των Διαβατών», σχέδια και ανδρείκελα σε φυσικό μέγεθος, το οποίο προέκυψε από τα συλλογικά εργαστήρια στα τμήματα γυναικών και ανδρών στο 3ο ΣΔΕ Θεσσαλονίκης. Συμμετείχαν μαζί της οι κρατούμενοι-εκπαιδευόμενοι Αμαλία, Αντζελίνα, Γαρδένια, Θεοδώρα, Σβετλάνα, Τερέζα, Αλκιβιάδης, Arthur, Ahmend, Eglo, Endri, Enver, Qamar, Κώστας, Klodian, Besnik K., Omar, Raphael, Στάθης, Τζούκο]. [Από την έκθεση «Τίμιοι παράνομοι - Πρόσωπο. Ελευθερία. Σιωπή» στο MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών]

[DAY 11] Παναγιώτης Μητσομπόνος, «Σημαιοφόρος», Δάφνη, Νοέμβριος 2017

Ο 11χρονος Αμίρ από το Αφγανιστάν κληρώνεται να είναι σημαιοφόρος στη σχολική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Κάποιοι, όμως, έχουν αντιρρήσεις. Ξημερώματα, επιτίθενται με πέτρες και μπουκάλια στο σπίτι του Αμίρ, τρομοκρατώντας εκείνον και την οικογένειά του. Οι δράστες πετούν, μεταξύ άλλων, κι ένα χαρτόνι με το απειλητικό μήνυμα να φύγει αμέσως η οικογένεια του Αμίρ από την Ελλάδα. Την ευθύνη της επίθεσης αναλαμβάνει η ακροδεξιά οργάνωση Κρυπτεία. «Θα πολεμήσουμε μέχρι να φύγει και ο τελευταίος λαθρομετανάστης, θα χρησιμοποιήσουμε βία αλύπητα», αναφέρουν στο τηλεφώνημά τους στην ιστοσελίδα iefimerida. Για την ιστορία, ο Αμίρ συμμετείχε στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου κρατώντας την ταμπέλα του σχολείου του. [Παναγιώτης Μητσομπόνος, «Σημαιοφόρος», Δάφνη, Νοέμβριος 2017] [Σκίτσο από την έκθεση «Βαλ’τους Χ. Ο Μαύρος Χάρτης της Ρατσιστικής Βίας στο MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 12] Στήβεν Αντωνάκος, Entrance, 1996

Ρέουσα ενέργεια, φως άπλετο, καθαρό και αποκαλυπτικό, μυστηριακό και υπερβατικό, σε έργα που απευθύνονται και επικοινωνούν, επιζητούν τη συνέργεια και την εμπλοκή του θεατή, προσφέρουν αισθητική σαγήνη και, ταυτόχρονα, επικαλούνται το άφατο και το μυστικιστικό, αξιώνονται κάτι περισσότερο από το προφανές. [Στήβεν Αντωνάκος, Entrance, 1996, Κατασκευή με νέον, ξύλο και αλουμίνιο, Συλλογή της Alpha Bank] Φωτογραφία: Θάνος Μακρής [Από την τρέχουσα έκθεση «Στήβεν Αντωνάκος: Φως. Ο Στήβεν Αντωνάκος και η ρωσική πρωτοπορία» στο MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά]

[DAY 3] Στήβεν Αντωνάκος, Χωρίς τίτλο (σελίδα 51), 1988

Το φως ορίζει το σημείο εκκίνησης και τον πυρήνα της τέχνης του Στήβεν Αντωνάκου: από τις αυστηρά αφαιρετικές προτάσεις του με τα τόξα, τις ελλείψεις και τις γωνίες, έως τις ποιητικές αντιπαραθέσεις τεχνητού και ζωγραφικού φωτός, τις, μεγάλης κλίμακας, παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, τα Παρεκκλήσια με τις αναφορές στη βυζαντινή παράδοση και τις υποβλητικές εκείνες συνθέσεις όπου το ορατό και το αόρατο, το υλικό και το άυλο βρίσκονται σε μια οριακή σχέση-αρμονία. [Στήβεν Αντωνάκος, Χωρίς τίτλο (σελίδα 51), 1988, Μεταξοτυπία σε ασημί-μεταλλική επιφάνεια χαρτιού ©MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 29] Αλεξέι Μοργκουνόφ, “Όρθια Φιγούρα (Αεροπόρος)”, 1912-13

Οι καλλιτέχνες του Φουτουρισμού στη Ρωσία, ποιητές και εικαστικοί, διακήρυτταν ότι η σαρωτική ανατροπή του κόσμου όπως τον ξέρουμε είναι απαραίτητη για να ανοίξει ο δρόμος προς ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Πίστευαν πως με την απόρριψη των παλαιών αρχών και των αξιωματικών κανόνων ο άνθρωπος θα μπορέσει να αναθεωρήσει τη σχέση του με το σύμπαν και τη φύση και να αποκτήσει απεριόριστες δυνατότητες. Όταν μετατραπεί ο κόσμος σε χάος, έλεγαν το 1913, θα προκύψουν “νέες, ασπρόσμενες και αόρατες σχέσεις”. Το πρότυπο του ανθρώπου του μέλλοντος -του ήρωα των Φουτουριστών- ήταν ο αεροπόρος, ο άνθρωπος που κατάφερε να υπερβεί τους φυσικούς περιορισμούς και να κατακτήσει την απόλυτη ελευθερία πετώντας στον αέρα. Η “Όρθια Φιγούρα (Αεροπόρος)” του Αλεξέι Μοργκουνόφ ανήκει σε αυτή τη σειρά λογοτεχνικών και εικαστικών έργων της Ρωσικής Πρωτοπορίας, που υποστηρίζουν την πεποίθηση των Φουτουριστών ότι έπειτα από μια ιστορική αναδιοργάνωση της τάξης του κόσμου, η ανθρωπότητα θα προβάλει ακόμα πιο δυνατή. [Αλεξέι Μοργκουνόφ, “Όρθια Φιγούρα (Αεροπόρος)”, 1912-13, Λάδι σε καμβά, MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη]

[DAY 25] Αντώνης Παπαδόπουλος, Χωρίς τίτλο, 2004-05

Ο Αντώνης Παπαδόπουλος ισορροπεί ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό με την επιδεξιότητα επαγγελματία ακροβάτη, αφού επιλέγει να αποδώσει πραγματικά - καθημερινά αντικείμενα αλλά με υπερρεαλιστικό τρόπο, όπως φαίνεται και στο συγκεκριμένο δίπτυχο, απομονώνοντας το καρβέλι ψωμί και το κεραμίδι από τον χρόνο και τον χώρο και δίνοντάς τους υπερμεγέθεις διαστάσεις και συμβολική χροιά. Μας επισημαίνει φυσικά πως τίποτα άλλο δεν έχει σημασία, στη σημερινή συνθήκη, παρά η «επιστροφή στα βασικά», σχολιάζοντας ταυτόχρονα πόσο δεδομένη είναι η σίτιση και η στέγη για κάποιους και πόσο απούσα για κάποιους άλλους. [Αντώνης Παπαδόπουλος, Χωρίς τίτλο, ξηρά παστέλ σε μουσαμά- δίπτυχο, 150 x 150 εκ., 2004-05, Δωρεά του καλλιτέχνη στο ΚΜΣΤ, MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης]

[DAY 19] Λιουμπόβ Ποπόβα, «Η θέα από το παράθυρό μου στα σπίτια», 1906

Το νεανικό αυτό σχέδιο απεικονίζει τη θέα των σπιτιών από το παράθυρο της 16χρονης, τότε, Λιουμπόβ Ποπόβα. Η αποτύπωση των κτηρίων, που όπως η ίδια σημειώνει είναι «από παράθυρο διαμερίσματος της παρόχθιας οδού Μιτνίνσκαγια» στην Αγία Πετρούπολη, δηλώνει τις εντυπώσεις της νεαρής ζωγράφου από το αστικό τοπίο της ρωσικής πρωτεύουσας όπου ταξίδεψε με την οικογένειά της αμέσως μετά την μετακόμιση τους από την Γιάλτα στην Μόσχα το 1906. Η νεαρή ζωγράφος συνειδητοποιεί ότι η θέα από το παράθυρο στην μεγάλη πόλη προσφέρει δυνατές εικόνες που εμπεριέχουν τις περιπλοκότητες της ανθρώπινης ζωής, εικόνες εντελώς διαφορετικές από αυτές της φύσης. [Λιουμπόβ Ποπόβα, «Η θέα από το παράθυρό μου στα σπίτια», 1906, MOMus - Moυσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη]

[DAY 15] Βασίλης Κωνσταντίνου, Χωρίς τίτλο, 2015

Ο εσωτερικός χώρος της κατοικίας συγκροτείται συνήθως με βάση το προσωπικό γούστο, του τωρινού ή παλαιότερου ενοίκου, για να υπηρετήσει μια συνθήκη λειτουργικότητας, σταθερότητας, ασφάλειας. Ο Βασίλης Κωνσταντίνου στο σκηνοθετημένο αυτοπορτρέτο του εστιάζει μέσα από ένα τέτοιο περιβάλλον κάπου αόριστα έξω από την κουρτίνα, ως παρατηρητής στη γραμμή ενός υπαρκτού όσο και ψυχολογικού ορίου. Πόσο αμυντικοί μπορούμε άραγε να γίνουμε με τη φύλαξη του ορίου ανάμεσα στο μέσα και το έξω; Πόσο διαθέσιμοι είμαστε για να αισθανθούμε αυτό που εξελίσσεται εκτός του κλειστού κύκλου, εκτός παράδοσης, εκτός κάδρου, έξω από τα κατασκευασμένα καβαφικά «τείχη»; Πόσο έχουμε τελικά αγνοήσει τη δυνατότητα της φωτογραφίας, που φέρεται προορισμένη να υπηρετεί την πιστή απεικόνιση του πραγματικού, να σκιαγραφήσει επίσης εσωτερικές μεταπτώσεις, αναταράξεις και αμφιβολίες; [Βασίλης Κωνσταντίνου, Χωρίς τίτλο, 2015, Από τη σειρά "Family Frames", MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης]

Σελίδα 4 από 5