Η πόλη φιλοξενεί το Μνημείο του Ολοκαυτώματος από το 1997. Είναι έργο του Nandor Glid που ολοκληρώθηκε από τον γιο του Daniel, δημιουργούς κι άλλων αντίστοιχων μνημείων στο Βελιγράδι, το Νταχάου και το Yad Vasem στην Ιερουσαλήμ.
Στο σκίτσο της έκθεσης το μνημείο ζωντανεύει, δέχεται τη ναζιστική επίθεση που βεβήλωσε το σώμα του, λυγίζει και γέρνει, αλλά αντιστέκεται. Παλεύει να κρατηθεί όρθιο και να σηκώσει το βάρος της μνήμης που φορτώσαμε στους ώμους του. Τα σώματα συμπλέκονται στο σχήμα της επτάφωτης λυχνίας, φλέγονται, ματώνουν. Ξαναβρίσκουν την αρχική σύνδεση με τον αφανισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης το 1942.
Κάποια μνημεία είναι ζωντανοί οργανισμοί. Γίνονται αντικείμενο επίθεσης, διεκδίκησης, βανδαλισμού. Αόρατα ή ανεπιθύμητα, εξορισμένα ή αδιάφορα, επιστρέφουν για να μας θυμίσουν το μέτρο της αντοχής μας στη μνήμη με την οποία δυσκολευόμαστε να συμφιλιωθούμε.
[Σταύρος Κιουτσιούκης, Σβάστικα στη μνήμη.
Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2018. Άγνωστοι βεβηλώνουν για άλλη μια φορά το Μνημείο του Ολοκαυτώματος στην πλατεία Ελευθερίας, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Οι δράστες σχηματίζουν με σπρέι μια σβάστικα πάνω στο μνημείο και αποχωρούν ανενόχλητοι]
[Σκίτσο από την έκθεση «Βαλ’τους Χ. Ο Μαύρος Χάρτης της Ρατσιστικής Βίας στο MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]