Καριάκα Στέλλα Ζωγράφος Θέμα : '' ΤΟ ΡΩΜΑ΄Ι΄ΚΟ ΩΔΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΓΕΜΕΝΕΣ'' ''Το Ρωμαικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και οι Μαγεμένες'' είναι ένα έργο το οποίο ζωγράφισα με αφορμή μια σειρά εκδηλώσεων Τέχνης που πραγματοποιήθηκαν δίπλα ακριβώς στην Αρχαία Αγορά της Θεσσαλονίκης φέτος τον Ιούλιο,καθώς για μια βδομάδα βρισκόμουν εκεί να ζωγραφίζω ζωντανά στην οδό Γκαρμπολά ένα δρόμο που αισιοδοξούμε να καθιερωθεί ως Καλλιτεχνικός Πεζόδρομος. Σε πολλές πόλεις του εξωτερικού άλλωστε υπάρχουν πεζόδρομοι συνάντησης καλλιτεχνών. Ακολούθησε η συμμετοχή μου και η παρουσίαση του έργου στην 84 Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στο χώρο του Συλλεκτικού και Ιστορικού Αρχείου Θεσσαλονίκης. Ας ξεκινήσουμε την νοερή περιπλάνησή μας στον χρόνο και στον χώρο... Τα μνημεία που μαρτυρούν την ζωή στην πόλη μας πολλά και σημαντικά. Ένα λοιπόν από τα σημαντικότερα και η Αρχαία Αγορά της Θεσσαλονίκης, η οποία καταλάμβανε 20 στρέμματα και βρισκόταν στην καρδιά της πόλης. Η πρώτη οικοδομική φάση της Ρωμαικής Αγοράς Θεσσαλονίκης χρονολογείται τον 1ο αιώνα μ.Χ. Όλο το συγκρότητμα αποτελούσε τον οικονομικό εμπορικό και διοικητικό πυρήνα της πόλης ,ωστόσο είχε και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. Κατασκευάζεται το Ωδείο ένα μικρό στεγασμένο θέατρο το οποίο φιλοξενούσε πολλές καλλιτεχνικές παραστάσεις. Τον 3ο αιώνα ανακαινίζεται και τον 4ο αιώνα μετατρέπεται σε θέατρο.Ας προχωρήσουμε το ταξίδι στο χρόνο για τις ΄΄Μαγεμένες΄΄ τα μεγαλειώδη γλυπτά που δέσποζαν στην Αρχαία Αγορά. Οι ''Μαγεμένες'' ή ΄΄ Incantadas'' στα Ισπανοεβραικά πήραν την ονομασία αυτή από μια λαική παράδοση , χωρίς ιστορική βάση. Χρονολογείται στο τέλος του 2ου αιώνα ή αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. κάπου ανάμεσα στην Παναγία Χαλκέων,τα λουτρά Παράδεισος και στον Αγ.Νικόλαο ,στον άξονα της οδού Αριστοτέλους. Περιηγητές και ζωγράφοι τον 17ο και 18ο αιώνα έκαναν γνωστό το μνημείο,ήταν το πιο εντυπωσιακό αξιοθέατο της πόλης και το καμάρι όλων. Την πρόσοψη ύψους 13 μέτρων αποτελούσε διώροφη κιονοστοιχία με κορινθιακούς κίωνες στο κατώτερο επίπεδο και πεσσούς στο ανώτερο. Οι τέσσερις πεσσοί κοσμούσαν τις δύο κύριες όψεις τους με οκτώ ανάγλυφες μυθολογικές μορφές.Αυτοί οι πεσσοί ανήκαν σε μια στοά που συνέδεε το παλάτι του Μ.Αλεξάνδρου με ένα άλλο στο οποίο ήταν φιλοξενούμενος ο Βασιλιάς της Θράκης μαζί με την συνοδεία του. Ο Μ.Αλέξανδρος γοήτευσε τόσο πολύ την Βασίλισσα έτσι ώστε δημιουργήθηκε μια σχέση σιωπηρή,κρυφή..περνώντας μέσα από την στοά αυτή ,είχε την ευκαιρία να την επισκέπτεται.Όταν ο άντρας της βέβαια τελικά το έμαθε διέταξε να κάνουν μάγια στην στοά.Ο Αριστοτέλης ενημέρωσε τον Μ.Αλέξανδρο και δεν βγήκε την νύχτα εκείνη. Η Βασίλισσα ανησύχησε για την όλη καθυστέρηση,πήρε την ακολουθία της στην στοά και τον περίμενε,όμως χτυπήθηκε από τα μάγια και μαρμάρωσε,ο άντρας της που πήγε να δει αν έπιασαν τα μάγια μαρμάρωσε και αυτός. Παρόμοιοι θρύλοι υπάρχουν και σε άλλους πολιτισμούς ,ανήκουν στους αιτιολογικούς μύθους ,μιας και επιχειρούν να ερμηνεύσουν ιστορικά γεγονότα. Ποιά τα ονόματα των γλυπτών λοιπόν και τι συνέβει? Στην εσωτερική πλευρά εικονιζόταν μια Μαινάδα,ο Διόνυσος ,η Αριάδνη και η Λήδα ενώ στην εξωτερική,η Νίκη ,η Αύρα ,ένας Διόσκουρος και η αρπαγή του Γανημήδη. Η τελευταία φορά που οι «Μαγεμένες» εκτέθηκαν στο κοινό ήταν το 2011-12 στο πλαίσιο της έκθεσης «Η Αρχαία Μακεδονία και το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Η έκθεση αποτέλεσε την αφορμή για τη συντήρηση των αγαλμάτων, που αποκάλυψε πλήρως την ομορφιά τους, αλλά και για την προβολή τους σε κεντρική θέση στο Μουσείο του Λούβρου.... Μέχρι τον 19ο αιώνα σωζόταν το μνημείο στην καρδιά της Εβραικής συνοικίας ROGOS ενσωματωμένο στην αυλή ενός εμπόρου το όνομά του Λιάτσις Αρδίτης .Ο έμπορος υφασμάτων όπως αναφέρεται από περιηγητές αποσπούσε μικρά κομμάτια από το μνημείο και τα πουλούσε στους τουρίστες. Ο ζωγράφος James Stewart φιοτέχνησε το μνημείο με τις «Μαγεμένες» (το 1754) . Η Αρπαγή των ΄΄Μαγεμένων'' Στις 30 Οκτωβρίου 1864 ο Miller ο οποίος ήταν Γάλλος παλαιογράφος έφθασε από την Θάσο στην Θεσσαλονίκη. Είχε εξασφαλίσει περίπου 20 μέρες νωρίτερα την άδεια του Σουλτάνου μέσω του μεγάλου Βεζύρη Φουάντ Πασά με μια πολύ μεγάλη δωροδοκία να αφαιρέσει τα γλυπτά που πάνω από 100 χρόνια γινόταν προσπάθεια από τους εκάστοτε προξένους χωρίς να ολοκληρώνεται ποτέ η αρπαγή.. Ο ίδιος σε επιστολές προς τη σύζυγό του αναφέρει: «Βιάζομαι να σου στείλω την καλή, μεγάλη είδηση… Ο Σουλτάνος, μέσω του Μεγάλου Βεζύρη, του Φουάντ Πασά, μου έδωσε την άδεια να αποκολλήσω και να μεταφέρω στη Γαλλία οκτώ αγάλματα της Σαλονίκης, που ήθελα τόσο πολύ …αλλά ο πληθυσμός έχει ήδη αρχίσει να εξάπτεται και να δυσανασχετεί. Είναι έξαλλοι που θα πάρω αυτά τα αγάλματα, τα οποία έχουν υποστεί τόσες φθορές».... Μόλις έφθασε στην πόλη πληροφορήθηκε από τον Γάλλο Πρόξενο ότι παρότι η αρχική εντολή ήταν τα αφαιρέσει τα γλυπτά από το φυσικό τους χώρο , πλέον είχε εντολή από τις Γαλλικές Αρχές να αποσπάσει ολόκληρο το μνημείο! Δεν διέθετε όμως τα απαραίτητα τεχνικά μέσα και απευθύνθηκε στον πασά της Θεσσαλονίκης,έτσι ώστε να του διαθέσει ότι είναι απαραίτητο. Στις 2 Νοεμβρίου του 1864 η βίαιη απόσπαση των γλυπτών ξεκίνησε,καθώς η αποξήλωση όλου του μνημείου ήταν στα άμεσα σχέδια του Miller Ερωπαίοι πρόξενοι τηλεγραφούν στην Κωνσταντινούπολη για να αποτρέψουν την Αρπαγή των Μαγεμένων. Οι κάτοικοι της πόλης αντιδρούν και διαμαρτύρονται .Μέχρι τις 12 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκε η αποξήλωση των αγαλμάτων. Φθάνουν με πολλές δυσκολίες με άμαξες τα Αρχαία στο λιμάνι ,οι άμαξες σύρονται από τέσσερα ζευγάρια βοδιών και με την βοήθεια του πληρώματος και του εξοπλισμού ενός Γαλλικού πολεμικού πλοίου.Στις αρχές Δεκεμβρίου ο Miller μετέφερε στο Παρίσι ένα ακόμη κιονόκρανο και τα υπόλοιπα μαρμάρινα κομμάτια του μνημείου. Πρόκειται για μια πραγματική λεηλασία όμοια με αυτή του Παρθενώνα. Ο Έλγιν της Θεσσαλονίκης Γάλλος 51 ετών Miller θα γινόταν αργότερα καθηγητής Νέων Ελληνικών στο Παρίσι. Οι προσπάθειες για τον επαναπατριμό των ''Μαγεμένων'' στην Θεσσαλονίκη ξεκίνησαν πριν από 20 χρόνια. Η πρώτη έγινε το 1997 ,εν όψη της διοργάνωσης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και η δεύτερη το 2012 με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης. Και οι δύο ήταν αποτυχημένες,αφού οι υπεύθυνοι του Μουσείου του Λούβρο είχαν αρνηθεί την επιστροφή των πρωτότυπων έργων,εγκρίνοντας ωστόσο την κατασκευή των εκμαγείων. Έτσι λοιπόν οι ΄΄Μαγεμένες '' επέστρεψαν το 2015 μετά από 151 χρόνια ως αντίγραφα με τα εκμαγεία τους ,τα οποία ολοκληρώθηκαν στο Μουσείο του Λούβρου. Εκτίθενται στο προστώο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης ,κρατώντας ζωντανή την ιστορία της πόλης. Η τέχνη ως μέσω επικοινωνίας μεταξύ των λαών ανοίγει γέφυρες επικοινωνίας . Ελπίδα μου και όνειρό μου είναι ακόμη ένα έργο μου να είναι χρήσιμο για τον πολιτισμό της χώρας μου ,με αφορμή μια Διεθνή Έκθεση ζωγραφικής ή μια συμμετοχή στην χώρα μου σχετικά με το θέμα των ''Μαγεμένων'',των Ελγινίων της Θεσσαλονίκης να με βρει έτοιμη να παρουσιάσω και να μιλήσω για την τέχνη της ζωγραφικής και τα αγάλματα που βρίσκονται σε μη φυσικό χώρο αυτή την στιγμή στο Μουσείο του Λούβρου. Έτσι λοιπόν καθώς ζωγράφιζα το Ρωμαικό Ωδείο μέσα σε ένα ουράνιο στερέωμα όπως το φαντάστηκα μιας και η αίγλη του δεσπόζει ανά τους αιώνες αναλοίωτη . Τοποθέτησα γύρω του τις ΄΄Μαγεμένες ΄΄ σαν να αναπολούν την γενέθλια θέση τους στο χώρο της Αρχαίας Αγοράς ,μορφωποιώντας την σκέψη αυτή η ελπίδα ένωσής τους με την Ελλάδα ας είναι κοντινή.Άλλωστε τι θα γινόταν αν δεν οραματιζόμασταν αυτό που επιθυμούμε? Πραγματικά κάθε πράξη και κατάσταση τωρινή έχει την απαρχή της στην Φαντασία ....Φαντάζομαι οραματίζομαι αυτό που επιθυμώ. Θέληση ....Επενδύω με πολύ ισχυρή θέληση το όραμά μου Πράξη.....Πραγματοποιώ και έχω αποτελέσματα αναλόγως των οραμάτων και ιδεών μου ,και της θελήσεώς μου να τα πραγματοποιήσω. Με όλο το σεβασμό σε σας και σε όλους όσους συμμετείχαν σε παρόμοιες προσπάθειες για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδος,να βάλω ένα μικρό κομματάκι στο Παζλ των προσπαθειών για την επιστροφή των Καρυάτιδων της Θεσσαλονίκης.